Vingeroefeningen: een workshop erotisch schrijven
Maria Timiaan is schrijver van korte verhalen, essays en toneelstukken. Ze won de eerste editie van schrijfwedstrijd 'Het Rode Oor' van deBuren en was jarenlang jurylid voor deze prijs. Onder een geheim pseudoniem schrijft ze gonzo-erotica in opdracht. Ze bedacht vijf vingeroefeningen voor het schrijven van erotische scènes.
“SCHRIJVEN IS STRATEN MAKEN; OP JE KNIEËN LIGGEN EN ACHTERUIT KRUIPEN.” - Harry Mulisch
Veel schrijvers zien zichzelf graag als ambachtslieden. Ze zijn liever stratenmaker of loodgieter dan therapeut of – erger – een patiënt. Emoties horen bij de lezer, niet bij de schrijver. “Ze zouden een chip in computers moeten inbouwen. Zodra vingers met tranen de toetsen beroeren, moet de zaak blokkeren.” Dat is een citaat van Jan Wolkers, die in zijn werk toch niet vies was van lichaamssappen.
Sadistische oppergod
Mijn theorie is dat alle schrijvers perverselingen zijn. Voyeurs die veel te lang blijven kijken, omdat ze willen weten wat er onder het masker schuilt. Exhibitionisten die alleen maar over zichzelf willen schrijven, ok al versplinteren ze hun persoonlijkheid in talloze personages. Jarenlang sluiten schrijvers zichzelf op om de wereld te herscheppen, in de rol van een sadistische oppergod. Je geeft je arme hoofdpersonen onweerstaanbare verlangens mee, om ze daarna te treiteren en saboteren als ze eindelijk de moed hebben gevonden om hun hartenwensen na te jagen.
Naakte waarheid
“Alle gelukkige gezinnen lijken op elkaar, elk ongelukkig gezin is ongelukkig op zijn eigen wijze.” Dat is het beroemde begin van Anna Karenina van Tolstoj. Nu gaat opwinding lastig samen met pech en droefenis, maar toch zijn dolgelukkige mensen met gezonde, hinderende sekslevens geen geschikt onderwerp voor een erotische roman. Interessante erotica gaat over gemis en hunkering, over zoeken en transformatie. Je brengt de ontwikkeling van personages in beeld vanuit hun seksuele beleving, onderzoekt wat dit doet met hun wereldbeeld. Seksualiteit legt bloot hoe een mens werkelijk in elkaar steekt. We spreken niet voor niets over de naakte waarheid.
Fysieke reactie
Erotica platvloers? Je kunt zo diep gaan als je zelf wil. Als je de lezer maar verleidt om steeds een stapje verder te gaan. Dat doe je door suspense, spanningsopbouw. Informatie achterhouden of juist meer vertellen dan je personages kunnen weten. Een intellectuele verstandhouding realiseren is niet goed genoeg: je zoekt naar een emotionele band, een fysieke reactie zelfs. De afschuw van het horrorgenre en de opwinding van erotica liggen dicht bij elkaar. Beide draaien om opwinding, adrenaline, buikgevoel. Die droomstaat is kwetsbaar: met net de verkeerde stijlfiguur of metafoor schud je de lezer bruut wakker uit de fantasie. En die wilde nu net die droom, die nachtmerrie.
Vijf vingeroefeningen
Verken de schemergebieden, de grenzen van plezier en pijn, verlangen en verwarring, want schaamte en begeerte zijn familie van elkaar. Wil je spannende erotische scènes schrijven, voel dan de vrijheid om zowel een therapeut als de patiënt te zijn. Zoals een goede schrijver ook altijd een schrijver én een lezer is. Om je fantasie te stimuleren bedacht ik een vijftal vingeroefeningen voor het schrijven (en ja, daar moest ik zelf hard om lachen).
1. De verlanglijst
Intense verlangens zijn de motor voor een meeslepend verhaal. Van mindfulnessgoeroes moeten we elke dag dankbaar zijn voor wat we hebben. Daarom deze contra-oefening: pak een kookwekker of een stopwatch, geef jezelf drie minuten en noteer als een razende al je verlangens. Groots, piepklein, frivool, hemelbestormend – alles mag. Blijf doorschrijven, censureer jezelf niet, laat je pen niet stoppen. Lees terug. Zie je een rode draad, kun je interessante combinaties maken?
2. Lichaamstaal
Schrijf een conversatie met een begin en een eind waarin geen enkel woord wordt gezegd. Vooral in toneelteksten zijn er interessante contrasten tussen de uitgesproken tekst en onderliggende verlangens. De handelingen tijdens het gesprek verraden de ware intenties. Laat in deze schrijfoefening alleen de lichamen praten. Maar pas op, verander niet in een sportverslaggever. Bij synchroonzwemmen of stijldansen is de beweegvolgorde van ledematen essentieel voor de puntentelling. Maar in woorden zal het libidoverwoestend werken. Je hoeft niet stap voor stap te vermelden waar elk lichaamsdeel naartoe gaat. Zoom liever heel ver in, naar ogen, vingers, monden.
3. De fan
'Vijftig tinten grijs' begon als fanfictie: schrijfster E.L. James verhuisde 'Twilight'-personages naar een miljonairs-omgeving. De wereld van fanfiction is bijzonder rijkgeschakeerd: amateurschrijvers van over de hele wereld laten hun favoriete personages nieuwe avonturen beleven, ook bizarre erotische. Mulder en Scully. Erik en Christine uit 'Het Spook van de Opera'. Maar ook nieuwe koppels: Aragorn en Legolas, Vanfred en Serena Joy. Vertel me van wie (of wat) je vroeger fan was. Misschien ben je het nog steeds. Wie bewonder je en waarom? Welke echte of fictieve helden had je graag in een relatie gezien? Laat je obsessieve innerlijke fan vrij en laat die een kort verhaal schrijven.
4. De handtas
Zoek op internet naar ‘purse contents’ of doe dit gewoon op verbeeldingskracht: stel je voor dat je een handtas vindt, op een plek naar keuze. Je opent de tas, met als excuus om iets te vinden waarmee je de eigenaar kunt traceren. Welke voorwerpen zitten er in de tas? Maak een lijstje en wees specifiek, ga verder dan het pakje zakdoeken en een mobiele telefoon. Schrijf op basis van deze voorwerpen een bewonderende karakterschets van de mysterieuze eigenaar. Wat stoot je af, wat trekt je aan?
5. De schaduw
Deze oefening neigt naar meditatie en zelfhypnose en laat je – met een beetje geluk – op een blind date gaan met je schaduwkant. Zoek een stil plekje op en neem een notitieboekje mee. Doe je ogen dicht, ontspan jezelf via je ademhaling. Vraag hardop of in gedachten of je ‘Schaduw’ zich wil laten zien. Volgens de Jungiaanse psychologie bevat je schaduw alles wat je van de buitenwereld moet verstoppen: woede, jaloezie, obsessies. Maar het is ook een krachtige bron van onverwachte creativiteit. Vraag hoe het gaat met je schaduw, hoe zij zich voelt. Misschien is je schaduw eerst verdrietig of boos, omdat je nooit echt achterom hebt gekeken om haar liefdevol te bestuderen. Probeer de gelaatstrekken van je schaduw te zien en te beschrijven. Je kunt haar nu meer vragen stellen en misschien verandert ze daardoor. Wat zou je schaduw prettig vinden om af en toe te doen? Zou ze een positieve rol in jullie wereld willen spelen? Ervaar zonder oordeel de woorden of beelden die bij je opkomen en schrijf mee. Plan aan het eind van jullie gesprek een afspraakje met je schaduw. Eén keer per maand of per week, misschien zelfs een dagelijks vast moment. Laat je schaduw beslissen over het tijdstip en de activiteit. Ga daadwerkelijk samen op pad en beschrijf je inzichten, avonturen.
Workshop door Maria Timiaan
VERZIN, april 2021
Foto: ©Unsplash/Deon Black
------------------------------------------------------------------------------
Rode Oor-wedstrijd 2022
Heb je het erotisch schrijven in de vingers? Neem dan deel aan Het Rode Oor, de erotische verhalenwedstrijd van deBuren.
Wil je een erotisch verhaal (maximaal 800 woorden) inzenden voor deze zesde editie? Dan luidt de opdracht als volgt: dompel je favoriete personage onder in de literaire erotiek!
Een vakkundige jury maakt een selectie van 8 verhalen. De acht beste verhalen worden gepubliceerd, krijgen een illustratie en een podcastversie.
De winnaar krijgt Het Rode Oor en een geldprijs van 500 euro. Naast een publieksprijs wordt ook Het Rode Oortje uitgereikt: een eervolle vermelding van de jury.
Schrijf je erotische verhaal. Stuur in naar debbie@deburen.eu. De deadline is woensdag 20 april (voor 09:00).
