Fikry El Azouzi: “Bij een roman heb je de regie volledig in handen.”
Auteur en toneelschrijver Fikry El Azzouzi won op 18 mei 2021 de Vlaamse cultuurprijs 'Ultima voor de Letteren'. Eind 2020 bezochten we hem met VERZIN op zoek naar het antwoord op de vraag: 'Hoe verschilt romanschrijven van toneelschrijven? Een boeiend gesprek dat wij met plezier opdiepen uit het archief: Fikry El Azzouzi tussen de planken en het papier.
---------------------------------------------------------------------------
"Dialogen schrijven gaat me heel makkelijk af."
El Azzouzi won al eerder de Arkprijs van het Vrije Woord met ‘Reizen Jihad’. Samen met Junior Mthombeni en Cesar Janssens vormt hij het collectief Jr.cE.sA.r. Ze maakten theaterhits zoals ‘Malcolm X’ en recent ‘Dear Winnie’, beiden geselecteerd voor het theaterfestival. Azzouzi’s theaterteksten werden uitgegeven bij De Nieuwe Toneelbibliotheek en Uitgeverij Vrijdag.
FIKRY EL AZZOUZI: Ik schrijf eigenlijk meer theater dan proza op dit moment om de simpele reden dat ik er meer mee verdien. Daarnaast vind ik het ook enorm fijn om te doen, zeker met ons eigen gezelschap. De interactie tussen verschillende uitdrukkingsvormen zoals muziek, tekst, performance en dans, boeit me heel erg.
Bij 'Dear Winnie' bijvoorbeeld had ik het verhaal op voorhand uitgeschreven. Vervolgens is Cesar daarmee aan de slag gegaan. Hij vertelt hetzelfde verhaal, maar dan met muziek. Dan komt Junior erbij met de beweging en de dans. Dan krijg je drie min of meer aparte verhalen en die probeer je met elkaar te verbinden. Tijdens dat proces wordt nog heel wat tekst geschrapt en bijgeschreven.
Ik heb ook wel wat teksten in opdracht geschreven. Dat voelt anders. Je schrijft een tekst, je geeft hem af en dan denk je: ‘op hoop van zegen.’ Het kan heel fijn zijn om te kijken hoe een regisseur met je tekst aan de haal gaat, maar soms is het ook een frustrerende ervaring. Wanneer de helft van je tekst plots verdwenen is, bijvoorbeeld (lacht). Bij een roman heb je als schrijver de regie volledig in handen. Je bent de eindverantwoordelijke. Maar bij het theater is de regisseur die eindverantwoordelijke. Hij moet het dragen. Je kan op voorhand zeggen dat er geen woord aan je tekst mag veranderd worden. Dat gaat voor mij echter te ver.
Schrijven aan een roman vraagt een andere mindset dan schrijven aan een theaterstuk. Dialogen gaan me makkelijk af. Bij een roman heb je veel meer beschrijvingen en dat is voor mij een grotere artistieke uitdaging. Enerzijds is het fijn om de eindverantwoordelijkheid te dragen, anderzijds blijf het leuk om te zien hoe anderen met je tekst aan de slag gaan. Ze kunnen je tekst beter maken. Of ze brengen er lagen in naar boven die je zelf niet had opgemerkt.
Uiteindelijk gaat het om het vertellen van een goed verhaal. Vóór ik aan mijn eerste toneelstuk begon, had ik amper theater gezien. Omdat mijn eerste roman zoveel dialogen telde, kreeg ik al snel de vraag om een toneelstuk te schrijven. Bij de vraag of ik vaak naar het theater ging, heb ik mijn pokerface opgezet en ben er gewoon aan begonnen. Met een goed verhaal kan een goede regisseur altijd iets doen.
Als je tekst uiteindelijk wordt opgevoerd, streelt dat je ego. Na de voorstelling ga ik graag wat luistervinken tussen de toeschouwers. Bij een roman kan je je afvragen: ‘Vinden ze het wel goed? Is die appreciatie écht?’ Bij 'Dear Winnie' zaten er mensen in het publiek te huilen. Zoiets maakt me ongelofelijk blij. Die vonk ontstaat uit het samenspel tussen je tekst, de muziek, de performance en de energie van de actrices. Dat is hard werken, maar wel heel bevredigend.
-----------------------------------------------------------------------------
Verschenen in VERZIN winter 2021
Door Annemarie Peeters
Illustratie: © Elias Derboven
-----------------------------------------------------------------------------
Kan je niet genoeg krijgen van VERZIN?
Abonneer je en krijg hét magazine dat je aan het schrijven zet vier keer per jaar in de bus voor minder dan 20 euro.
