Schrijven voor kinderen: tips om je verhalen te doen leven

Voel je als ouder of leerkracht weleens de behoefte om voor kinderen te schrijven? Of heb je zo'n fantasie dat je met al je gekke hersenkronkels geen blijf weet en mondt dat weleens uit in een verhaal voor jonge lezers? Schrijfster Sandrine Lambert geeft je een aantal tips en oefeningen om je verhaal voor kinderen nog meer tot leven te brengen. Zet je zintuigen op scherp en ga aan de slag. 

 

Een varken met een witte broek

Ten onrechte proberen schrijvers zich vaak te onderscheiden met hun verhaal. Over alles werd ooit al wel geschreven, maar het is de manier waarop die het verschil maakt. Je kan gerust stellen dat een verhaal staat of valt bij de uitwerking van het hoofdpersonage. Een goed hoofdpersonage is herkenbaar voor de doelgroep. Je moet je personage ongeveer even oud of net iets ouder maken dan je doelpubliek.

Beperk je niet tot het uiterlijk, maar denk ook na over het karakter. Leef je in: hoe denkt je hoofdpersonage? Hoe reageert hij? Hoe spreekt ze? Het kan helpen om daarbij een kind dat je kent in gedachten te nemen. 

Oefening

Als je het personage uitwerkt, kan je kiezen tussen een kind, een dier of een fantasiefiguur.

Voor de jongste kinderen (jonger dan 6 jaar) is het moeilijker om een kind als hoofdpersonage geloofwaardig te maken. Kleine onjuistheden in de manier van denken, spreken of handelen vallen dan erg op. Een dier of fantasiefiguur geeft je meer marge. Bovendien kan je moeilijke thema’s soepeler uitwerken als je verder denkt dan de wereld van het kind. Kleine problemen zoals het verliezen van een melktand kunnen zo visueel interessanter worden. Denk aan een nijlpaard dat zijn eerste melktand verliest…

Een verhaal zal ook beter vloeien als het hoofdpersonage een tegenstelling of conflict bevat. Probeer de volgende oefening eens:

• Kies drie dieren.
• Schrijf bij elk dier een eigenschap die er helemaal niet bij past, bijvoorbeeld: een varken dat altijd zeer netjes is en zich niet vuil wil maken.
• Kies één van deze dieren en werk het uit als personage. Geef het dus een naam, overdenk zijn karakter, probeer hem voor je te zien.
• Bedenk ook in welke wereld je hem zal opvoeren zodat zijn conflict op een actieve manier kan meespelen in het verhaal.
• Schrijf een introductie van het personage en zorg ervoor dat zijn conflict al snel tot uiting komt.

 

Een illustratie is meer dan een mooie tekening 

Wie voor kinderen schrijft ziet daar meestal wel illustraties bij. De functie van illustraties is daarentegen niet altijd duidelijk.

In boekjes voor de allerkleinsten zijn illustraties natuurlijk cruciaal. Vaak staat er in aanwijsboekjes zelfs helemaal geen tekst. Vanaf een jaar of twee zullen kinderen wel al eenvoudige verhalen kunnen volgen. De illustraties geven dan gewoon weer wat er ook al in de tekst staat.Voor kinderen vanaf ongeveer vier jaar zullen tekst en illustratie elkaar stilaan aanvullen. Samen vormen ze een steeds groter wordende wereld.

Zo rond de leeftijd van zes jaar leren kinderen zelf lezen. Voorleesverhalen zullen dan zeker in de smaak vallen. Deze verhalen bevatten meer tekst en minder prenten. De prenten moeten lokken en nieuwsgierig maken. Later daalt het gebruik van illustraties evenredig met de stijging van leeftijd.

 

Weet jij hoe vakantie ruikt? 

Kinderen nemen waar met al hun zintuigen. Zij richten zich op geuren, geluiden, gevoel, smaak en zicht. Naarmate ze ouder worden, vlakt dit af. Volwassenen zijn veel meer visueel ingesteld. Ze zijn het verleerd om de andere zintuigen ten volle te gebruiken. In verhalen voor kinderen probeer je dus best om je zintuigen opnieuw zo veel mogelijk te gebruiken. 

Oefening 

• Denk terug aan je laatste vakantie en probeer de geur zo precies mogelijk te omschrijven.
• Haal je de geluiden die je ’s nachts hoort zoveel mogelijk voor de geest. Geluiden van buiten, het getik van een verwarming, de ademhaling van een kind, een huisdier dat nog actief is,… Schrijf alles zo juist mogelijk op.
• Omschrijf wat je voelt wanneer je je voet in een warm bad stopt.
• Snij een appel in kwartjes en omschrijf eerst wat je ziet. Probeer daarna de smaak in woorden om te zetten.

Met je zintuigen kan je een wereld opbouwen!

Schrijven voor kinderen is altijd de moeite waard: ofwel schrijf je je verhalen voor kinderen, ofwel schrijf je het voor het kind in jezelf. In beide gevallen zijn het verhalen die het waard zijn om geschreven te worden.

 

-----------------------------------------------------------------------------

Geschreven door Sandrine Lambert voor VERZIN in 2017

-----------------------------------------------------------------------------

 

Wil je naast schrijven voor kinderen ook graag theater spelen voor kinderen? Neem een kijkje bij de cursus ‘Spelen voor kinderen’. Je schrijft je eigen familievoorstelling en brengt die daarna tot leven. 

Ook voor scholen bieden wij schrijfateliers.

Bibliotheken en culturele huizen kunnen ook bij ons terecht.